De noodzaak om met goede ventilatie en filtratie COVID-19 te verdrijven om overdracht te minimaliseren in de gebouwde omgeving.
Het Coronavirus COVID-19 blijft de gemoederen bezighouden. De gezondheid, zorg en de economie hebben het hierdoor bijzonder zwaar. De genomen maatregelen en verlenging hiervan geven nog geen ruimte om terug te gaan naar een normale omgang tussen de mensen. Het advies blijft zoveel mogelijk thuisblijven, goed handen wassen en 1,5 meter afstand houden. Er wordt zelfs gesproken over een nieuwe 1,5 economie. Een ding is zeker het virus is nog niet zomaar weg of blijft weg in de komende jaren! Het is daarom van groot belang om de ventilatie en filtratie van gebruikersruimtes binnen de gebouwde omgeving nader te beoordelen om tot een veilig leefomgeving te komen en overdracht van het virus te minimaliseren.
Uit meerdere internationale onderzoeken is gebleken dat de overdracht van een virus, hier specifiek het COVID-19, zich ook door de lucht kan verspreiden, over een groter afstand dan de gestelde 1,5 meter. Indien een drager van het virus zich bevindt in een ruimte of omgeving waar veel niet besmette mensen op de bepaalde afstand van 1,5 meter aanwezig zijn is er toch een aannemelijk risico dat deze mensen besmet kunnen raken. Uit de onderzoeken blijkt dat het virus tot wel 20 minuten in de omgevingslucht kan blijven hangen en hierdoor wordt overgedragen aan andere mensen.
Bij hoesten of niesen komen er in verhouding grote, besmette, druppels vrij. Deze zullen door hun gewicht vrij snel vallen, binnen de gestelde 1,5 meter. Maar hiernaast komen er ook fijne druppels vrij, wat ook al gebeurt bijvoorbeeld bij praten, luider praten of zingen. Deze fijne druppels worden ook wel aerosolen genoemd, een colloïdaal mengsel van stofdeeltjes of vloeistofdruppels in de lucht. Deze aerosolen kunnen drager zijn van het virus.
Om te voorkomen dat het virus in de lucht blijft hangen zal er daarom beter en veelvuldiger geventileerd moeten worden om ruimtes te ontdoen van de besmette lucht en te voorzien van schone lucht. Indien dit niet mogelijk is dient de lucht in de ruimtes op een juiste manier gefilterd te worden middels recirculatielucht en hiermee te ontdoen van de besmettingen.
Huidige geïnstalleerde klimatiseringssystemen leveren geklimatiseerde lucht in utiliteitsgebouwen conform de richtlijnen en normering zoals deze ook zijn opgenomen in het bouwbesluit. Helaas wordt en kan hiermee niet worden voldaan aan de nu gestelde eisen voor een schone lucht omgeving.
Hiernaast is de luchtverplaatsing binnen een ruimte van groot belang om deze schoon te krijgen. Veel installaties zijn zo ontworpen dat er lucht menging plaats vindt in de ruimte, en dat is nu juist niet gewenst als er zich meerdere mensen bevinden in deze ruimte!
Om een ruimte schoon te krijgen dient dit te gebeuren op basis van het verdringingslucht principe waarbij de lucht laag wordt ingeblazen en hoog wordt afgezogen. Hiermee wordt de ruimte van onder naar boven schoon gezogen en zullen hiermee de besmette aerosolen met het virus uit de ruimte verdwijnen en hiermee het risico van horizontale overdracht worden geminimaliseerd. Dit lijkt wellicht een utopie, maar wordt al veelvuldig toegepast in de industrie! Dus dit zou de basis moeten worden bij nieuwe ontwerpen en bij aanpassing van bestaande systemen.
Maar hoe vaak zou dan een ruimte geventileerd moeten worden, uitgaande van een goede luchtverplaatsing. Wanneer is de lucht schoon? Er wordt nu aangegeven om naar een viervoudige ventilatievoud te gaan. De meeste gebouwen zitten nu op enkelvoudig! Om dit meer exact te doen, zou de KVE-waarde, kiemgetal of kolonievormende eenheden, gemeten of bepaald moeten worden. Op basis hiervan is er een indicatie of de lucht schoon genoeg is en hoe groot dus het ventilatievoud zou moeten zijn.
Uit onderzoek is ook gebleken dat de luchtvochtigheid van de lucht in grote mate van belang is voor de draagbaarheid van het virus. Een relatieve luchtvochtigheid tussen de 40% en 60% zorgt ervoor dat aerosolen minder ver dragen en eerder naar de grond zakken. Hoe droger de lucht hoe verder de aerosolen dragen en dus een groter risico voor overdracht.
De laatste jaren wordt er al veelvuldig geschreven over fijnstof en de effecten op de luchtwegen van mensen. Ook in relatie tot het COVID-19 virus, wat ook wel het long virus wordt genoemd, blijkt de hoeveelheid fijnstof in de lucht nadelig te werken. Hoe hoger de mate van fijnstof, hoe meer dragers in de lucht. Dit betekent dat ook de aangezogen lucht afdoende moet worden gefilterd om te zorgen voor een laag fijnstof gehalte.
Als we bovenstaande in ogenschouw nemen dan is een goede klimaatbeheersing uitgaande van de nu gestelde eisen van groot belang om weer zoveel mogelijk terug te kunnen keren naar een normale en zover je kunt stellen gezonde economie waarin we weer normaal met elkaar kunnen omgaan. Dit is van groot belang voor scholen, kantoren, horeca, zorg instellingen, openbare gelegenheden, etc. want deze zijn moeilijk in te richten op een 1,5 meter economie.
Om dit te realiseren is actie gewenst en zijn hierin de volgende punten van groot belang:
- Aanpassing richtlijnen en normeringen voor klimatisering van ruimtes in utiliteitsgebouwen en erkenning vanuit het RIVM/overheid dat hiermee wordt voldaan aan de gestelde eisen tot minimaliseren van overdracht.
- Waar mogelijk de ventilatievoud verhogen tot de maximale waarde.
- Indien noodzakelijk ventilatie capaciteit uitbreiden.
- Waar mogelijk de luchtverdeling aanpassen voor een goede door/schoonspoeling.
- Toepassen van gedegen filtratie, elektrostatische filtratie met afvang laat hierin de beste resultaten zien.
- Luchtvochtigheid in ruimtes op een waarde tussen de 40% en 60% RV brengen.
- Gezond verstand.
De sleutel om de impact van het COVID-19 virus te minimaliseren in de gebouwde omgeving is de bundeling van wil, innovatie en kennis. Deze is veelvuldig aanwezig in Nederland, waarmee deze experts gezamenlijk kunnen zorgen voor een gezondere leefomgeving, waarbij eenieder baat heeft en de economie weer de goede richting op kan groeien.
Over de auteur:
Marius Klerk is werkzaam bij Air@Work en heeft jarenlang ervaring in de toepassing van luchtbehandeling.
Air@Work BV
Ducaat 19
8305 BC Emmeloord
Tel: +31 (0) 850 655 350
marius.klerk@airatwork.com
Bronvermeldingen:
Removing the Corona virus from the air with ASPRA air purification
VFA Solutions
Published 27 February 2020
https://www.vfa-solutions.com/en/removing-the-corona-virus-from-the-air-with-aspra-air-purification/
REHVA COVID-19 Guidance
The Federation of European Heating, Ventilation and Air Conditioning associations
Published 17 March update 3 April 2020
https://www.rehva.eu/activities/covid-19-guidance
Seasonality of Respiratory Viral Infections
Annual Review of Virology
Published 20 March 2020
https://www.annualreviews.org/doi/10.1146/annurev-virology-012420-022445
Turbulent Gas Clouds and Respiratory Pathogen Emissions. Potential Implications for Reducing Transmission of COVID-19.
Massachusetts Institute of Technology,
Published 26 March 2020
https://jamanetwork.com/journals/jama/fullarticle/2763852
NHK World Japan COVID-19: Fighting a Pandemic NHK Documentary
Tohoku University in Japan
Broadcast 26 March 26 2020
https://www3.nhk.or.jp/nhkworld/en/ondemand/video/5001289/
A national study on long-term exposure to air pollution and COVID-19 mortality in the United States.
Department of Biostatistics, Harvard
Published April 5, 2020
https://projects.iq.harvard.edu/covid-pm
Researchers modelling the spread of the coronavirus emphasise the importance of avoiding busy indoor spaces
Aalto university Finland
Published: 6 April 2020
https://www.aalto.fi/en/news/researchers-modelling-the-spread-of-the-coronavirus-emphasise-the-importance-of-avoiding-busy
ASHRAE Position Document on Infectious Aerosols
ASHRAE
Published: 14 April 2020
https://www.ashrae.org/file%20library/about/position%20documents/pd_infectiousaerosols_2020.pdf